Jarzębatka zamieszkuje Europę i Azję. Występuje pod nazwami pokrzewka jarzębata, gajówka jarzębata. Jarzębatka ma górne partie piór szarobrązowe, a pierś jest pręgowana, czyli ciemnoszara z jaśniejszymi, cienkimi poziomymi pasami. Dziób jest stosunkowo spiczasty, a od spodu biało-szary. Żółta tęczówka i kształt ogona przypominają (samicę) krogulca. Nogi mają kolor jasnobrązowy. Samce i samice mają niemal identyczne ubarwienie.
Płeć można odróżnić z wyglądu po kolorze tęczówki, która w dorosłym upierzeniu jest jasnożółta u samców i brązowożółta u samic, oraz po kolorze głowy i grzbietu, które są ciemnoszare u samców i szarobrązowe u samic.
Jarzębatka, zwłaszcza samiec z terytorium lęgowym, jest łatwo rozpoznawalny po śpiewnym locie z średnio wysokich drzew, klaszcząc skrzydłami w podobny sposób jak gołąb grzywacz.
Jarzębatka jest długodystansowym migrantem. Od maja do września lęgnie się w Europie Środkowej, a zimuje w tropikalnej Afryce. Jest to migrant szlaku wschodniego, tzn. Morze Śródziemne przekracza, jeśli w ogóle, to tylko w Bosforze. Głównym obszarem migracji jest Bliski Wschód.
Jarzębatki zamieszkują zarośla, lasy i parki, gdzie żywią się owadami, a także jagodami i nektarem. Samce jarzębatek śpiewają piękne, melodyjne pieśni, aby przyciągnąć partnerki i bronić swojego terytorium.
Jarzębatka we wschodniej Europie Środkowej jest szeroko rozpowszechnionym, regionalnie częstym ptakiem lęgowym i letnim. W zachodniej Europie Środkowej jarzębatka jest tylko lokalnym i czasem nieregularnym ptakiem lęgowym.
Jarzębatka mieszka w wysokich krzewach, np. tarniny, głogu, pojedynczych drzewach na terenach otwartych, a także na polanach z licznymi krzewami w otwartym lesie. Siedlisko jest często dzielone z gąsiorkiem. Zdarza się, że w jednym miejscu znajdują się gniazda jarzębatki i gąsiorka.
Bardzo typowym zawołaniem jest głośne terkotliwe "arrrrr't'-at-at".
Wielkość jarzębatki
Długość ciała jarzębatki ok. 16 cm
Rozpiętość skrzydeł jarzębatki ok. 27 cm.
Masa ciała jarzębatki ok. 30 g.
Ile jaj skalda jarzębatka?
Jarzębatka składa 3 – 5 jaj. Jaj są białe, żółtawe lub z odcieniem szaro-zielonym.
Co je jarzębatka?
Jarzębatka żywi się pająkami, mięczakami, jagodami, owadami i ich larwami.
Jarzębatka ciekawostki
Populacja jarzębatki w Polsce 63 000–120 000
Źródła zdjęć i treści: