Grubodziób

Grubodziób jest największym gatunkiem zięby (Fringillidae) występującym w Europie. Uderzającą cechą grubodzioba jest duży i potężny stożkowaty dziób tzw. króla zięb. Krawędzie tnące górnego dzioba w połączeniu z odpowiednią muskulaturą, umożliwiają rozłupywanie pestek owoców, do czego konieczna jest znaczna siła nacisku. Grubodziób zamieszkuje Europę, Afrykę Północną i wschód aż do Azji Wschodniej i Japonii. Jego dieta składa się głównie z nasion drzew liściastych i owoców, a także owadów i ich larw.

Jak wygląda Grubodziób?

Grubodziób odznacza się krępą budową i łatwo go rozpoznać po mocnej, okrągłej głowie, dużym stożkowatym dziobie i krótkim ogonie. Oko jest brązowe. Zewnętrzne duże pokrywy ramion tworzą białą wstęgę, która jest łatwo rozpoznawalna w locie jako wzór w kształcie półksiężyca. W okolicy skrzydeł dłoni znajduje się biały pasek, poza tym skrzydła są niebiesko-czarne.

Grubodzioby osiągają długość ciała od 16,5 do 18 centymetrów. Masa ciała wynosi od 48 do 62 gramów. Rozpiętość skrzydeł wynosi od 29 do 33 centymetrów.

Głuszec wykazuje słabo rozwinięty dymorfizm płciowy. Głowa samca jest żółtawa do czerwonobrązowej, ale w niektórych miejscach jest bardziej cynamonowo-brązowa. Z ciemnobrązowym grzbietem łączy ją szeroka szara przepaska na szyi.

Gdzie żyje grubodziób?

Grubodziób jest szeroko rozpowszechniony w Europie, Afryce Północnej i na wschód od Azji Wschodniej i Japonii. Zasiedla Afrykę Północną od Tunezji po Maroko. Występuje w południowej i środkowej Europie, w tym w Anglii i południowej Skandynawii, ale nie występuje na Islandii, w Irlandii, na niektórych wyspach Morza Śródziemnego i częściowo w południowych Włoszech.

Grubodziób występuje również w Azji Mniejszej, na Kaukazie, w północnym Iranie, północnym Afganistanie i Turkiestanie. Ponadto żyje we wschodniej Europie i południowej Syberii, aż po Mandżurię i Koreę Północną. Zamieszkuje Sachalin na wschodzie, południową Kamczatkę i Hokkaido w północnej Japonii, a także sporadycznie na południu, aż do środkowego Honshu.

Grubodziób w Europie Środkowej grubodziób jest ptakiem rezydentem, populacje północne i wschodnioeuropejskie są sub-migracyjne, migrują na południe do Europy Środkowej lub nad Morze Śródziemne, a także zimują w Europie Zachodniej.

Grubodziób jest również często ptakiem wędrownym, odbywającym długie, częściowo związane z pożywieniem wędrówki, które trwają od jesieni do wiosny. Migracja rozpoczyna się stopniowo w lipcu i nasila się we wrześniu.

Gdzie żyje grubodziób?

Klasyczne siedlisko to rzadkie lasy liściaste lub mieszane z podszytem, zwłaszcza w okresie lęgowym. W Europie grubodziób jest typowym przedstawicielem lasów dębowych i grabowych. Występuje również w starych lasach liściastych z bukami, jesionami i wiązami oraz w nielicznych lasach łęgowych. Grubodziób często zamieszkuje tereny w pobliżu cieków wodnych.

Grubodziób zamieszkuje niziny i średnie wysokości od 300 do 700 m n.p.m., ale najwyższe lęgowiska znajdują się na wysokości do 1000 m n.p.m.

Co je grubodziób?

Grubodziób żywi się głównie nasionami drzew liściastych i owocami. W Europie Środkowej preferowanym pokarmem są nasiona grabu, klonu polnego i buka miedzianego, a także wiśni, śliwek i czereśni. Wiosną pokarm jest uzupełniany przez pąki. Późnym latem preferuje lasy liściaste z dużą liczbą orzeszków bukowych. Grubodziób zjada owoce klonów i krzewów. Spożywa również owoce tarniny, mącznicy lekarskiej, dzikiej róży, wiśni, nasiona jesionu, wiązu i olchy, a także jagody ostrokrzewu, nasiona taksonu, orzechy laskowe, włoskie i groch.

W okresie lęgowym do wychowu młodych wykorzystuje się pokarm zwierzęcy. Młode w pierwszych dniach życia karmione są niemal wyłącznie gąsienicami i innymi rozdrobnionymi owadami.

W celu polowania na owady grubodziób siada na gałęzi na wysokości do 6 metrów nad ziemią. Jeśli zauważy owada, łapie go i siada na gałęzi, gdzie zjada ofiarę. Czasami łapie również owady w locie myśliwskim.

Większość lęgów odbywa się w maju. Wielkość lęgów grubodzioba w Europie Środkowej jest stosunkowo stała i składa się zazwyczaj z pięciu jaj.

Żerowanie jest prawie zawsze gromadne, ale tylko w ograniczonym stopniu podczas wychowu młodych. W sezonie lęgowym grubodziób żyje niepozornie na małych terytoriach i ucieka przy najmniejszym poruszeniu.

Po sezonie lęgowym, czasem już w czerwcu, rodziny grubodziobów przenoszą się na owocujące drzewa pestkowe, zwłaszcza wiśnie. Podczas gdy jesienią coraz większe grupy rodzinne wspólnie wyruszają na poszukiwanie pokarmu, aby w zimie znaleźć bogate źródło pożywienia w miejscach dokarmiania lub w pobliżu osad, pod koniec zimy grupy te powoli zaczynają się zmniejszać.

Długość życia grubodzioba

Najstarszy wiek zaobrączkowanego grubodzioba jak dotąd odnotowano w Niemczech, miał 12 lat i 7 miesięcy, znaleziono go martwego

Liczba jaj w gnieździe grubodzioba

ok. 5 jaj,

Wielkość grubodzioba

Rozpiętość skrzydeł grubodzioba od 29 do 33 cm.

Długość ogona grubodzioba cm

Wielkość grubodzioba od 16,5 do 18  cm.

Waga grubodzioba od 48 do 62 g.

Źródła zdjęć i treści:

• Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012 wyd. 2015 Tomasz Chodkiewicz, Lechosław Kuczyński, Arkadiusz Sikora, Przemysław Chylarecki, Grzegorz Neubauer, Łukasz Ławicki, Tadeusz Stawarczyk.
• Breeding Birds of Europe: Divers to Auks v. 1: A Photographic Handbook Autorzy: Alfred Limbrunner, Manfred Pforr.
• Peterson Field Guide To Birds Of North America, Second Edition (Peterson Field Guides). Autor Roger Tory Peterson.
• Ptaki krukowate Polski Autorzy: Leszek Jerzek , Brendan P. Kavanagh , Piotr Tryjanowski.
• Przewodnik Collinsa. Autorzy: Lars Svensson, Killian Mullarney, Dan Zetterstrom.
• Ptaki The Sibley Guide to Birds, 2nd Edition (Sibley Guides). Autor: David Allen Sibley.
• The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds Autorzy: Terres, John K.
• Europe's Birds. Autorzy: Andy Swash, Rob Hume, Hugh Harrop, Robert Still.
• Encyklopedia ilustrowana. Autor: Andrzej G. Kruszewicz.
• Ptaki Polski Dominik Marchowski com.pl.
• Ptaki świata Autor: praca zbiorowa.
• https://pl.wikipedia.org/
• https://pixabay.com/