Pustułka

Pustułka to ptak drapieżny. Samiec pustułki ma szaroniebieską głowę i szyję, czerwonobrązowy grzbiet oraz skrzydła z ciemnymi plamami. Ogon jest niebiesko-szary i ma czarny pasek końcowy. Samica jest identyczna jak samiec, ale ma brązową głowę i szyję, poprzeczne paski na grzbiecie i skrzydłach oraz brązowy ogon bez czarnego paska końcowego.

Pustułki wykazują wyraźny dymorfizm płciowy w upierzeniu. Najbardziej rzucającą się w oczy cechą odróżniającą samce i samice pustułek jest ubarwienie głowy. Samce mają szarą głowę, natomiast samice są jednolicie czerwonobrązowe. Samce mają również małe czarne i częściowo rombowe plamki na czerwonobrązowym grzbiecie. Ich górne pokrywy ogonowe, a także pióra grzbietu i ogona - tzw. zadek - są również jasnoszare.

Dieta pustułki to głównie małe ssaki i ptaki, m.in. gołębie, a także mniejsze gatunki ptaków. Częścią ich pożywienia są również owady i chrząszcze. Pustułki są w stanie wykryć ślady moczu myszy.

Pustułki same nie budują gniazd, ale często wybierają na miejsce gniazda stare gniazdo wron. Lubią też korzystać z budek lęgowych, w których mają widok na otwartą przestrzeń, gdzie mogą szukać pożywienia.

W dużej części Europy pustułki występują przez cały rok.

Pustułki potrafią bezszelestnie zawisnąć w powietrzu, lecąc pod wiatr z szybko poruszającymi się skrzydłami i rozłożonym ogonem. Zawieszając się bezgłośnie w jednym miejscu, spoglądają w dół w poszukiwaniu zdobyczy. Gdy już ją znajdą, nurkują po nią.

Pustułki są w stanie wykryć ślady moczu myszy. Dzięki temu pustułki są w stanie szybko odnaleźć i upolować całe populacje myszy.

U obu płci ogon jest zaokrąglony, gdyż zewnętrzne pióra ogonowe są krótsze od środkowych. U dorosłych ptaków końcówki skrzydeł sięgają do końca ogona. Nogi pustułki są żółte.

Pustułka jest łatwo rozpoznawalna podczas swojego rzucającego się w oczy lotu. Wykorzystuje to do poszukiwania zdobyczy. Zawisa się na wysokości od 10 do 20 metrów w powietrzu i szuka odpowiedniej ofiary. Uderzenia skrzydeł jest szybkie, ogon zwykle szeroki i lekko wygięty w dół.

Za pomocą obrączkowania ptaków można było w dużym stopniu rozszyfrować zachowania wędrowne pustułek. Dzięki licznym znaleziskom obrączek wiemy, że pustułki mogą być zarówno ptakami stacjonarnymi, rybitwami, jak i odrębnymi ptakami wędrownymi. Ich zachowania migracyjne są zasadniczo zdeterminowane przez pokarm dostępny dla nich w poszczególnych obszarach lęgowych.

Pustułka występuje w Europie, Azji i Afryce. Można ją spotkać w niemal wszystkich strefach klimatycznych. Częściej można pustułkę spotkać na nizinach.

Pustułki lęgnące się w Skandynawii lub nad Bałtykiem migrują na ogół na południe Europy, by tam spędzić zimę. Ptaki z południowej Szwecji zimują zwykle w Polsce, Niemczech, Belgii i północnej Francji. Szczegółowe badania wykazały, że ptaki lęgnące się w środkowej Szwecji migrują aż do Hiszpanii, a czasem nawet do Afryki Północnej.

Podczas migracji pustułki lecą stosunkowo nisko i zwykle przebywają na wysokości od 45 do 100 metrów. Kontynuują swoją migrację nawet przy złej pogodzie i w przeciwieństwie do wielu ptaków drapieżnych nie są uzależnione od dobrej termiki. Przecinają zatem również Alpy, które rzadko przekraczają ptaki drapieżne uzależnione od termiki, takie jak myszołów. Przekraczając Alpy, korzystają głównie z górskich przełęczy, ale latają też nad szczytami i lodowcami.

Pustułka jest ptakiem, który umie się dostosować. Pustułki który można spotkać w różnych siedliskach. Generalnie pustułki unikają zarówno gęstych, zamkniętych drzewostanów, jak i całkowicie bezdrzewnych stepów. W Europie Środkowej jest to pospolity ptak krajobrazu uprawnego, który może żyć wszędzie tam, gdzie są zagajniki lub obrzeża lasów.

Wielkość pustułki

Długość ciała pustułki od 33 do 37 cm.

Rozpiętość skrzydeł pustułki od 68 do 78 cm.

Waga pustułki; samiec od 180 do 230 g, samica od 190 do 280 g.

Co je pustułka?

Pustułka je ssaki, ptaki, chrząszcze i owady.

Ile jaj składa pustułka?

Pustułka składa 3–7 jaj. Jaja są białożółte, szaroróżowe lub ceglastoróżowe z gęstymi rdzawo-brązowymi plamami.

Ptak podobny do pustułki to kobczyk zwyczajny

Ptak podobny do pustułki to kobczyk zwyczajny, (Falco vespertinus). Kobczyk zwyczajny jest nieznacznie mniejszy od pustułki. Długość ciała kobczyka mieści się w granicach od 28 do 34 cm. Kobczyk ma też krótszy ogon niż pustułka.

Pustułka ciekawostki

Populacja pustułki w Polsce 4 900–5 100 par.

Pustułki same nie budują gniazd.

Pustułka ma aż 11 podgatunków.

Pustułka to najpospolitszy sokół w Europie Środkowej.

Pustułka została wybrana w konkursie „Ptak Roku 2007” w Niemczech.

Pustułka została wybrana w konkursie „Ptak Roku 2008” w Szwajcarii.

Ptak, który może wykryć ślady moczu myszy to pustułka.

Polska nazwa ptaka pustułka pochodzi od rosyjskiego „pustoj”, co oznacza „głupi”. Tak negatywne określenie nadali jej jednak sokolnicy, którzy nie mogli wyszkolić pustułki do polowania na ptaki.

Łacińska, naukowa nazwa pustułki (łac. tinnunculus, "brzmiący" lub "dzwoniący") odnosi się do zawołania pustułki, które przypomina ti, ti, ti, ti. Zawołanie zmienia się w tonie i szybkości wołania w zależności od sytuacji.

Najstarsza pustułka, której wiek można było potwierdzić poprzez obrączkowanie miała 18 lat.

Źródła zdjęć i treści:

• Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012 wyd. 2015 Tomasz Chodkiewicz, Lechosław Kuczyński, Arkadiusz Sikora, Przemysław Chylarecki, Grzegorz Neubauer, Łukasz Ławicki, Tadeusz Stawarczyk.
• Breeding Birds of Europe: Divers to Auks v. 1: A Photographic Handbook Autorzy: Alfred Limbrunner, Manfred Pforr.
• Peterson Field Guide To Birds Of North America, Second Edition (Peterson Field Guides). Autor Roger Tory Peterson.
• Ptaki krukowate Polski Autorzy: Leszek Jerzek , Brendan P. Kavanagh , Piotr Tryjanowski.
• Przewodnik Collinsa. Autorzy: Lars Svensson, Killian Mullarney, Dan Zetterstrom.
• Ptaki The Sibley Guide to Birds, 2nd Edition (Sibley Guides). Autor: David Allen Sibley.
• The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds Autorzy: Terres, John K.
• Europe's Birds. Autorzy: Andy Swash, Rob Hume, Hugh Harrop, Robert Still.
• Encyklopedia ilustrowana. Autor: Andrzej G. Kruszewicz.
• Ptaki Polski Dominik Marchowski com.pl.
• Ptaki świata Autor: praca zbiorowa.
• https://pl.wikipedia.org/
• https://pixabay.com/