banner odyseos

Ptak potrzos zwyczajny. Ptak Emberiza schoeniclus

Potrzos zwyczajny

Potrzos to ptak śpiewający. Potrzos żyje na bagnach z trzciną i krzewami. Jego zasięg obejmuje znaczną część Europy i Azji. Potrzos, to ptak wielkości wróbla. Występuje szczególnie często w trzcinowiskach i turzycowiskach. Jest częściowym migrantem w Europie Środkowej. Większość ptaków opuszcza Europę Środkową na przełomie października i listopada, a wraca w lutym i marcu. Jego zimowiska sięgają aż do Afryki Północnej.


Głowa i gardło samca potrzosa są czarne, rzucająca się w oczy szeroka przepaska karkowa jest biała, grzbiet jest prążkowany ciemnobrązowo, zad jest szarawy, a spód szaro-jasny. Po jesiennym pierzeniu to kontrastowe ubarwienie zostaje przysłonięte przez szare pióra i pojawia się ponownie zimą po wytarciu brzegów piór. Samica potrzosa jest brązowo-pasiasta z czarno-białą pręgą i bladą pręgą nad oczami, spód jest bledszy. Jest trudny do zidentyfikowania podczas migracji, zwłaszcza gdy występuje samotnie.

Zasięg występowania potrzosa zwyczajnego rozciąga się na całą Eurazję. Na północy sięga aż do Skandynawii i środkowej Syberii, natomiast na wschodzie jego zasięg ogranicza się do Japonii i Kamczatki. Potrzos zwyczajny lęgnie się również w północno-zachodnich Chinach, Iranie, Turcji, na Półwyspie Iberyjskim i w Maroku. Potrzos zwyczajny jest częściowym migrantem i zimuje w południowej i zachodniej Europie, w basenie Morza Śródziemnego oraz w południowej i wschodniej Azji. Na kontynencie afrykańskim trzciniak jest rzadkim ptakiem lęgowym.

Wzdłuż Dunaju oraz między Morzem Czarnym i Kaspijskim potrzos zwyczajny występuje przez cały rok; na północ od tych obszarów, w tym w Polsce potrzos spotykany jest tylko w okresie lęgowym, a zimuje w południowej Europie. Podczas gdy większość owadożernych ptaków wędrownych migruje w nocy, potrzos zwyczajny migruje w ciągu dnia, podobnie jak inni zjadacze nasion.

Potrzos zwyczajny jest ptakiem charakterystycznym dla terenów podmokłych, zamieszkuje średnie i duże trzcinowiska i szuwary, wzdłuż brzegów wód z zaroślami, trawiaste bagna z przeplatającymi się krzewami oraz w zaroślach wierzbowych na podmokłych łąkach. Jesienią czasami udaje się na zebrane pola kukurydzy i zbóż, gdzie szuka pokarmu, często razem z ziębami i wróblami.

Potrzos zwyczajny najchętniej żywi się nasionami traw, a latem małymi owadami, ślimakami i robakami. Żeruje głównie na ziemi i jest często spotykany w trzcinowiskach, na wilgotnych łąkach i pastwiskach. Sporadycznie łapie nawet owady w locie. Potrzos inaczej to wróbel trzcinowy.

Wielkość potrzosa zwyczajnego

Długość ciała potrzosa zwyczajnego ok. 15 cm.

Rozpiętość skrzydeł potrzosa zwyczajnego od 21 do 27 cm.

Waga potrzosa zwyczajnego ok. 20 g.

Co je potrzos zwyczajny?

Potrzos zwyczajny je rośliny i nasiona traw. Latem potrzos je małe owady, ślimaki i robaki.

Ile jaj składa potrzos zwyczajny?

Potrzos składa 4-6 jaj w bardzo różnych barwach.

Ptak podobny do potrzosa zwyczajnego to samica trznadla

Ptak podobny do potrzosa to samica trznadla zwyczajnego (Emberiza citrinella). Samica trznadla jest trochę większa i zdecydowanie cięższa niż potrzos. Samica trznadla jest oliwkowo-brązowa w stonowanych barwach. Samica trznadla posiada kreskowanie spodzie ciała i na głowie. Samica potrzosa ma rdzawo-brązowy wierzch ciała z ciemnymi paskami.

Ptak podobny do potrzosa zwyczajnego to trznadelek

Ptak podobny do potrzosa zwyczajnego to trznadelek(Schoeniclus pusillus). Potrzos ma kasztanowo brązowe pasy na bokach i piersi. Brzuch i spód trznadelka jest jasny z ciemnym kreskowaniem. Trznadelek ma czerwonobrązowy kuper i białą plamę na pokrywach uszu. Trznadelek jest mniejszy niż potrzos zwyczajny, ma długość od 12 do 13,5 cm, ma kasztanowobrązową maskę twarzową i blade obwódki oczu. Obie płcie trznadelka wyglądają podobnie.

Potrzos ciekawostki

  • Populacja potrzosa w Polsce 430 000 – 590 000 par lęgowych.
  • Niektóre samce nie są monogamiczne, ale opiekują się kilkoma gniazdami, w każdym z nich samica wysiaduje swoje jaja.
  • Potrzos zwyczajny m.in. trzepocze skrzydłami po ziemi, jakby miał złamane skrzydło. Celem takiego zachowania potrzosa jest odwrócenie uwagi drapieżników od swojego gniazda.
  • Potoczna nazwa potrzosa to wróbel trzcinowy.

Źródła zdjęć i treści:

  • Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012 wyd. 2015 Tomasz Chodkiewicz, Lechosław Kuczyński, Arkadiusz Sikora, Przemysław Chylarecki, Grzegorz Neubauer, Łukasz Ławicki, Tadeusz Stawarczyk.
  • Breeding Birds of Europe: Divers to Auks v. 1: A Photographic Handbook Autorzy: Alfred Limbrunner, Manfred Pforr.
  • Peterson Field Guide To Birds Of North America, Second Edition (Peterson Field Guides). Autor Roger Tory Peterson.
  • Ptaki krukowate Polski Autorzy: Leszek Jerzek , Brendan P. Kavanagh , Piotr Tryjanowski.
  • Przewodnik Collinsa. Autorzy: Lars Svensson, Killian Mullarney, Dan Zetterstrom.
  • Ptaki The Sibley Guide to Birds, 2nd Edition (Sibley Guides). Autor: David Allen Sibley.
  • The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds Autorzy: Terres, John K.
  • Europe's Birds. Autorzy: Andy Swash, Rob Hume, Hugh Harrop, Robert Still.
  • Encyklopedia ilustrowana. Autor: Andrzej G. Kruszewicz.
  • Ptaki Polski Dominik Marchowski com.pl.
  • Ptaki świata Autor: praca zbiorowa.
  • https://pl.wikipedia.org/
  • https://pixabay.com/

Napisz do nas

Ptak Roku

ul. Zimowa 8

05-500 Nowa Iwiczna

Konkurs Ptak Roku 2024

Oddaj głos na swojego ulubionego ptaka i dowiedz się więcej o polskiej faunie!