Orłosęp to duży ptak występujący na górzystych obszarach Azji, Afryki i południowej Europy. Jest on jedynym gatunkiem z rodzaju Gypaetus, należącym do rodziny jastrzębiowatych ptaków drapieżnych, i w przeciwieństwie do większości sępów jest upierzony na głowie i szyi.

Orłosęp ma 94-125 cm długości przy rozpiętości skrzydeł 231-283 cm, waży 4,5-7,1 kg. Orłosęp ma bardzo długie skrzydła z wyjątkowo spiczastymi skrzydłami jak na tak dużego ptaka drapieżnego. Orłosęp ma długi ogon w kształcie klina,  ma niemal sokolą sylwetkę lotu. Często lata na sztywnych skrzydłach, które są trzymane płasko od ciała, tylko czasami lekko zakrzywiając się w dół.

Wierzch ciała dorosłego ptaka jest ołowiano-szary z bladymi piórami. Spód skrzydeł i ogon są szaro-brązowe z bardzo ciemnymi dolnymi pokrywami skrzydeł. Spód ciała i głowa są blade z różnymi odcieniami piaskowo-beżowymi do nasyconych rdzawo-beżowych, które uzyskuje poprzez kąpiele piaskowe. Ma czarną maskę na twarzy, która zmienia się w "wąsy" zwisające w dół za silnym bladym dziobem. Młode osobniki mają bardziej zwartą sylwetkę w locie z bardziej tępym końcem skrzydła i krótszym ogonem.

Orłosęp występuje na górzystych obszarach południowej Europy, w Afryce i środkowo-zachodniej Azji, aż do środkowych i północno-wschodnich Chin. W całym swoim zasięgu występuje lokalnie. Jest ptakiem osiadłym, ale ma bardzo duże terytoria, a młode osobniki podejmują długie migracje.

W południowej Europie jest rzadki w niektórych częściach Pirenejów, na alpejskim obszarze granicznym między Szwajcarią, Francją i Włochami, na Korsyce i Krecie oraz w niektórych górskich obszarach północnej Grecji. We wspomnianych europejskich miejscach jest to zwykle ptak rezydent, ale południowa część środkowej Krety jest odwiedzana zimą . Orłosęp zalatuje wyjątkowo do Polski.

Orłosęp żeruje na bardzo dużych obszarach, udokumentowano dzienne loty orłosępa do 700 km. Porusza się głównie szybując. Jego dieta składa się głównie z padliny, głównie kości, które mogą stanowić 85% spożywanego pokarmu. Orłosęp specjalizuje się w bogatym w składniki odżywcze szpiku kostnym znajdującym się w kościach i albo zjada kości w całości, miażdży je dziobem, uderza nimi o skałę lub upuszcza je z wysokości 50-80 metrów, aby je roztrzaskać. Oprócz kości padliny, jego dieta składa się głównie z żółwi, ale zabija także mniejsze ssaki i ptaki. Żółwie i mniejsze ssaki są również zabijane przez zrzucanie z dużych wysokości. Często czeka na inne sępy, zamiast konkurować o padlinę. Wiadomo, że żeruje na wysypiskach śmieci, a w Etiopii na obszarach miejskich.

Orłosęp buduje bardzo duże gniazdo o średniej średnicy około jednego metra, które jest ponownie wykorzystywane rok po roku. Gniazdo jest umieszczane na niedostępnych półkach skalnych z nawisami, w szczelinach skalnych lub w jaskiniach. Gniazdo jest zbudowane z gałęzi i wyłożone szczątkami zwierząt, takimi jak skóry i wełna, ale także odchodami, a czasem ludzkimi odchodami. Para tworzy związki na całe życie W niewoli orłosęp żyje do 40 lat.

Wielkość orłosępa

Długość ciała orłosępa od 94 do 125 cm.

Rozpiętość skrzydeł orłosępa od 231 do 283 cm.

Masa ciała orłosępa od 4500 do 7100 g.

Ile jaj skalda orłosęp?

Orłosęp składa 1-2 jaja. Jaja są

Co je orłosęp?

Orłosęp żywi się głównie padliną dużych ssaków. Kości zrzuca z dużej wysokości, aby je rozbić i w mniejszych kawałkach zjeść.

Orłosęp ciekawostki

Największa populacja występuje w Etiopii i została oszacowana na początku lat 90. na 1 400-2 200 par lęgowych

Globalna populacja szacowana jest na 1675 - 6700 osobników.

Nazwa rodziny Gypaetos jest identyczna z grecką nazwą trywialną gatunku (Γυπαετός), która składa się ze słów gypa ("sęp") i aetos ("orzeł") - "orzeł sępa". Stąd orłosęp.

W greckich wersjach Starego Testamentu hebrajskie słowo oznaczające orło-sępa, peres, jest tłumaczone jako "gryf". Orłosęp przypominający orła/sokoła, który w przeciwieństwie do większości sępów ma pióra na szyi i głowie, został również powiązany, wraz z sępem płowym (Gyps fulvus), z mitem o Prometeuszu.

Orłosęp w Poznaniu. 28.05.2024 roku, orłosęp został sfilmowany jak siedzi na parapecie bloku w Poznaniu.

Źródła zdjęć i treści:

• Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012 wyd. 2015 Tomasz Chodkiewicz, Lechosław Kuczyński, Arkadiusz Sikora, Przemysław Chylarecki, Grzegorz Neubauer, Łukasz Ławicki, Tadeusz Stawarczyk.
• Breeding Birds of Europe: Divers to Auks v. 1: A Photographic Handbook Autorzy: Alfred Limbrunner, Manfred Pforr.
• Peterson Field Guide To Birds Of North America, Second Edition (Peterson Field Guides). Autor Roger Tory Peterson.
• Ptaki krukowate Polski Autorzy: Leszek Jerzek , Brendan P. Kavanagh , Piotr Tryjanowski.
• Przewodnik Collinsa. Autorzy: Lars Svensson, Killian Mullarney, Dan Zetterstrom.
• Ptaki The Sibley Guide to Birds, 2nd Edition (Sibley Guides). Autor: David Allen Sibley.
• The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds Autorzy: Terres, John K.
• Europe's Birds. Autorzy: Andy Swash, Rob Hume, Hugh Harrop, Robert Still.
• Encyklopedia ilustrowana. Autor: Andrzej G. Kruszewicz.
• Ptaki Polski Dominik Marchowski com.pl.
• Ptaki świata Autor: praca zbiorowa.
• https://pl.wikipedia.org/
• https://pixabay.com/