Informacje o alce zwyczajnej

Alka zwyczajna (Alca torda) to średniej wielkości ptak morski z rodziny alk (Alcidae), będący największym żyjącym przedstawicielem tego rodzaju. Charakteryzuje się czarno-białym upierzeniem, z czarną głową, szyją i wierzchem ciała oraz białym spodem. Na skrzydłach widoczna jest cienka biała przepaska, a między okiem a nasadą dzioba biegnie cienka biała linia. Dziób alki jest silnie bocznie spłaszczony, z charakterystycznymi fałdami po bokach i białą pręgą. Nogi oraz dziób są czarne, a ogon długi, ząbkowany i spiczasty. W szacie spoczynkowej gardło i boki głowy stają się białe, a biała linia między okiem a dziobem zanika. U młodych osobników dziób jest mniejszy, gładki i spiczasty, bez wyraźnego rysunku. W locie alka wyróżnia się mocną i krótką szyją oraz wachlarzowatym ogonem, a podczas siadania na ziemi przyjmuje pionową postawę, opierając ciężar ciała na całych skokach nóg.

Alka zwyczajna – pożywienie, tryb życia

Alka zwyczajna jest gatunkiem mięsożernym, żywiącym się głównie rybami, takimi jak gromadniki, ryby z rodziny dobijakowatych, śledzie, szproty i młode dorsze. Dieta może różnić się w zależności od miejsca występowania danej populacji. Alki nurkują za pomocą skrzydeł na duże głębokości, co przypomina "lot" pod wodą, osiągając prędkość około 1,5 m/s. Żerują na płytkich wodach szelfowych, gdzie konkurują o pokarm z nurzykami podbielałymi. Jako typowe ptaki morskie, alki wychodzą na ląd jedynie podczas okresu lęgowego, a poza nim przebywają na morzu, często w basenach pływowych, wśród wodorostów i glonów morskich.

Alka zwyczajna – dymorfizm płciowy, zwyczaje godowe

U alki zwyczajnej brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, co oznacza, że samce i samice wyglądają podobnie. W okresie lęgowym alki gniazdują na wyspach lub skalistych wybrzeżach morskich, składając jaja w szczelinach lub bezpośrednio na półkach skalnych, nie budując tradycyjnych gniazd. Czasami tworzą prowizoryczne miejsca na jaja z kamieni, ususzonych odchodów, porostów lub fragmentów roślin. Gniazdują pojedynczo lub w koloniach, często w towarzystwie mew i nurzyków. W ciągu roku wyprowadzają jeden lęg, składając między majem a czerwcem jedno jajo o matowej skorupie i zróżnicowanych barwach – od białego, przez brunatny, po zielonkawy, często pokryte szarymi i brązowymi plamami. Jajo wysiadywane jest przez oboje rodziców przez 26–35 dni, a proces wykluwania trwa 2–3 dni. Pisklęta po 18–23 dniach zeskakują na wodę ze skał, nie będąc jeszcze całkowicie opierzone i posiadając nierozwinięte do końca skrzydła.

Występowanie alki zwyczajnej

Alka zwyczajna gnieździ się na wybrzeżach i wyspach północno-wschodniej Ameryki Północnej, Grenlandii, Islandii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Danii, Norwegii, Szwecji, Finlandii, północno-zachodniej Rosji i Francji. Osobniki tego gatunku regularnie pojawiają się na polskim wybrzeżu od października do końca marca. Populację zimującą w Polsce w latach 2013–2018 szacowano na 500–1600 osobników. Jako typowy ptak morski, alka wychodzi na ląd jedynie podczas okresu lęgowego, preferując wówczas baseny pływowe, wodorosty i glony morskie. Poza sezonem lęgowym przebywa na morzu.

Alka zwyczajna – ciekawostki

• Alka zwyczajna może żyć na wolności nawet do 29 lat.
• W locie alka wyróżnia się mocną i krótką szyją oraz wachlarzowatym ogonem.
• Podczas siadania na ziemi alka przyjmuje pionową postawę, opierając ciężar ciała na całych skokach nóg.
• W szacie spoczynkowej gardło i boki głowy alki stają się białe, a biała linia między okiem a dziobem zanika.
• U młodych osobników dziób jest mniejszy, gładki i spiczasty, bez wyraźnego rysunku.