Słowik szary

Słowik szary jest zazwyczaj umieszczany w rodzinie muchołówek (Muscicapidae). Niekiedy jednak nadal zalicza się go do drozdów (Turdidae). Siostrzanym gatunkiem słowika z północnego wschodu jest paszkot (Turdus viscivorus) .

Słowiki są ptakami wędrownymi. Pochodzą z części Europy, Azji i Afryki Północnej (obszary lęgowe). Zimą migrują do obszaru Afryki tropikalnej rozciągającego się od Senegalu po Etiopię i Kenię.

Słowiki zostały sprowadzone do Australii przez europejskich osadników.

Jak wygląda słowik szary?

Dorosły słowik mierzy około 16,5 cm od dzioba do nasady ogona, czyli mniej więcej tyle, co wróbel domowy (Passer domesticus), i waży od 18 do 27 gramów. Upierzenie jest stosunkowo niepozorne i nie rzucające się w oczy, ale drobne. Słowik szary, to szary ptak, przynajmniej w częściowo. Wierzch ciała słowika szarego jest lekko czerwonawy, ciepły, jasnobrązowy, ogon bardziej wyraźny czerwonobrązowy; spód (brzuch, pierś) białawy lub bardzo jasnoszary, który częściowo, zwłaszcza na piersi, jest lekko cętkowany na podobnym jasnobrązowym kolorze jak wierzch ciała; czarne oczy są biało obrysowane, dziób różowo-żółty, nogi żółtaworóżowe. U słowika szarego samce i samice są tego samego koloru.

Słowik wykazuje pewne podobieństwo do słowika rdzawego. (Luscinia megarhynchos) i może być z nim mylony. Słowik szary jest jednak ciemniej ubarwiony i ma szarobrązową plamę na piersi. Słowik szary to śpiewający ptak o szarym ubarwieniu. 

Słowiki szary zamieszkuje gęste krzewy, często na obrzeżach lasów i na terenach wilgotnych, ale także w zagajnikach (lasach krzewiastych).

Słowik szary należy do grupy szarych ptaków w Polsce.

Co je słowik szary?

Słowik szary żywi się owadami i ich larwami, robakami lub gąsienicami, czasem także pająkami lub innymi bezkręgowcami. W lecie i jesienią jego głównym pożywieniem są jagody.

Śpiew słowika szarego

Śpiewają tylko samce słowika szarego. Samce słowika szarego uczą się swojej pieśni we wczesnej młodości od sąsiednich ptaków i opanowują od 120 do 260 różnych rodzajów strof, trwających zwykle od dwóch do czterech sekund. Niezwykle bogaty repertuar jest więc niemal wyjątkowy wśród europejskich ptaków śpiewających.

Śpiew słowika szarego jest bogaty, melodyjny i głośny, a ludzie odbierają go jako bardzo przyjemny i piękny. Utwór jest niezwykle złożony, zróżnicowany, nieprzewidywalny i "pomysłowy", składa się ze strof gęsto ułożonych pojedynczych lub podwójnych nut. Występują tu dźwięki świergotane i fletowe, powtórzenia tonów, a także formacje trylowe i gardłowe, których zakres interwałowy może być bardzo różny (np. tercja, kwarta itd.).

Głos słowika szarego ma szeroką skalę, wysokie dźwięki lub pasaże przeplatają się z tymi o niskim lub średnim rejestrze. Dynamika jest również bardzo zmienna, przechodzi od pasaży miękkich do głośnych, czasami w efektach crescendo.

Obok szybkich i gwałtownych koloratur o pozornie radosnej, a nawet dowcipnej treści wyrazowej, pojawiają się także długo przeciągane nuty o szczególnie melodyjnym głosie oraz powtarzające się nuty, które wydają się żałosne lub tęskne i są uważane za szczególnie charakterystyczne.

Funkcje śpiewu słowika szarego

Wczesną wiosną niesparowane samce słowików szarych śpiewają od około jedenastej w nocy do rana; śpiew nocny służy prawdopodobnie głównie do zwabienia partnerki do rozrodu i jest przerywany po utworzeniu pary. Dlatego od połowy maja w nocy śpiewają zazwyczaj tylko samce, które nie znalazły partnerki. Jednak w sezonie lęgowym do połowy czerwca samce słowików śpiewają także w ciągu dnia, często z ukrycia. Śpiew słowika szarego o świcie służy prawdopodobnie głównie do obrony terytorium przed innymi samcami.

Symbolika słowika szarego

W tradycji ludowej słowik szary zwiastuje wiosnę, jest ptakiem miesiąca maja, ale także i przede wszystkim symbolem miłości.

W literaturze perskiej słowik jest symbolem kochanka, poety i poszukiwacza Boga par excellence; jest zakochany w róży (a róża jest symbolem wszystkiego, co piękne, także jako przejaw boskości).

Śpiew słowika szarego jest także symbolem miłości.

Dawniej uważano, że śpiew słowika uśmierza ból i przynosi łagodną śmierć umierającym, a chorym szybki powrót do zdrowia.

Słowik jest oficjalnym narodowym ptakiem Iranu.

Długość życia słowika szarego

Najstarszy wiek zaobrączkowanego słowika szarego jak dotąd odnotowano w Szwecji, miał 8 lat i 10 miesięcy, znaleziony żywy przez ornitologa

Liczba jaj w gnieździe słowika szarego

3 -4 jaj, od oliwkowego po cieliste z czerwonymi plamkami.

Wielkość słowika szarego

Rozpiętość skrzydeł słowika szarego od 24 do 26 cm.

Wielkość słowika szarego od 16 do 18 cm.

Waga słowika szarego od 20 do 35 g.

Ptak podobny do słowika szarego to słowik rdzawy

Słowik szary jest bardzo podobny do słowika rdzawego (Luscinia megarhynchos). Oba słowiki można odróżnić tylko na podstawie kombinacji cech. Słowik szary ma raczej szarobrązowe ubarwienie grzbietu. Słowik rdzawy ma grzbiet rdzawobrunatny. Słowik szary ma szarobrązową plamistą pierś, która nigdy nie występuję u słowików rdzawych. Słowik rdzawy ma ogon i kuper jest nieco czerwonawy.

Słowik szary ciekawostki

Słowik szary inaczej bekwarek.

Homer przywołuje słowika w Odysei, sugerując mit o Filomeli i Procne (z których jedna, w zależności od wersji mitu, zostaje zamieniona w słowika).

Król Zygmunt August miał słynnego lutnistę, był nim Walenty Bakwarek. Został on uwieczniony w wyrażeniu Jana Kochanowskiego: “Nie każdy weźmie po Bekwarku lutnię” co znaczy, że nie każdy może być słynnym muzykiem.

Słowik szary jest narodowym ptakiem Ukrainy. Jedna z legend głosi, że kiedyś słowiki żyły tylko w Indiach, kiedy jeden z nich odwiedził Ukrainę. Słysząc smutne pieśni ludzi, słowik zaśpiewał swoją piosenkę, aby ich rozweselić. Ludzie odpowiedzieli wesołymi piosenkami i od tego czasu słowiki odwiedzają Ukrainę każdej wiosny, aby usłyszeć ukraińskie piosenki.

Słowik ten zajmuje ważne miejsce w folklorze i kulturze krajów, w których się rozmnaża lub przez które przelatuje podczas migracji.

Słowik ma długą historię z symbolicznymi skojarzeniami, począwszy od "kreatywności, muzy, czystości natury, a w zachodniej tradycji duchowej, cnoty i dobroci".

Słowik zwyczajny jest ważnym symbolem dla poetów z różnych epok i nabrał wielu symbolicznych konotacji.

Źródła zdjęć i treści:

• Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012 wyd. 2015 Tomasz Chodkiewicz, Lechosław Kuczyński, Arkadiusz Sikora, Przemysław Chylarecki, Grzegorz Neubauer, Łukasz Ławicki, Tadeusz Stawarczyk.
• Breeding Birds of Europe: Divers to Auks v. 1: A Photographic Handbook Autorzy: Alfred Limbrunner, Manfred Pforr.
• Peterson Field Guide To Birds Of North America, Second Edition (Peterson Field Guides). Autor Roger Tory Peterson.
• Ptaki krukowate Polski Autorzy: Leszek Jerzek , Brendan P. Kavanagh , Piotr Tryjanowski.
• Przewodnik Collinsa. Autorzy: Lars Svensson, Killian Mullarney, Dan Zetterstrom.
• Ptaki The Sibley Guide to Birds, 2nd Edition (Sibley Guides). Autor: David Allen Sibley.
• The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds Autorzy: Terres, John K.
• Europe's Birds. Autorzy: Andy Swash, Rob Hume, Hugh Harrop, Robert Still.
• Encyklopedia ilustrowana. Autor: Andrzej G. Kruszewicz.
• Ptaki Polski Dominik Marchowski com.pl.
• Ptaki świata Autor: praca zbiorowa.
• https://pl.wikipedia.org/
• https://pixabay.com/